1.4 Vondsten en Y-dna match La Almoloya

Mei 2023

Dit hoofdstuk is een vervolg op de archeologische Y-dna matches te la Almoloya, Murcia in zuid-oost Spanje, die beschreven staat in hoofdstuk 1B: SNP migratieroute van Brussee.

El Argarcultuur

De nederzetting van La Almoloya is het politieke centrum geweest van de Argarische cultuur die ontstond uit de Los Millares cultuur (een Klokbekercultuur). De El Argarcultuur bevond zich in dorpen in het zuidoosten van het Iberisch Schiereiland in de Bronstijd, bloeiend tussen ca. 2200 en 1550 voor Chr. De bloeitijd ontstond doordat de verre voorvaderen de kennis van metaalbewerking van het brons mee brachten en een uitgebreid handelsnetwerk oprichtten. Het vormde een van de belangrijkste samenlevingen in Europa van het derde en tweede millennium voor Christus en creëerde de eerste stedelijke en staatsmaatschappij van de westelijke Middellandse Zee.

Het is een van de best bestudeerde oude culturen dankzij de uitstekende staat van bewaring van de archeologische overblijfselen. Het dankt zijn naam aan de gelijknamige hedendaagse plaats El Argar, in de gemeente AntasAlmería. Bron: Cultura argárica – Wikipedia, la enciclopedia libre

Op onderstaande afbeelding staan de Bronstijd culturen van het Iberisch Schiereiland van circa 1500 v.Chr. Hierop staat aangegeven waar zich de belangrijkste steden en Tin mijnen zich bevonden. Het metaal Tin was belangrijk voor het produceren van brons.

Rond 1550 v. Chr. eindigde de El Argar cultuur abrupt, nadat vele El Argar nederzettingen in vlammen op waren gegaan. Op vele plaatsen aan de Middellandse Zee is in deze periode brandschade geconstateerd. Het was een periode van natuurrampen en verstoring van het handelsnetwerk met de Minoïsche beschaving op Kreta en Santorini door de grote vulkaanuitbarsting aldaar rond 1615 voor Christus. Deze gebeurtenis was het begin van het einde voor de rijke Minoïsche beschaving.

Het bijzondere aan de nederzetting van La Almoloya is, dat het na 1550 voor Chr. nooit meer bewoond is geweest en tot de moderne tijd intact is gebleven. Voor archeologen, historici en dna-onderzoekers is het een tijdcapsule van onschatbare waarde. Meer info is te lezen via de link: El Argarcultuur

Plattegrond van de El Argar nederzettingen

Op onderstaande afbeelding A is met een lichtblauwe kleur aangegeven waar de El Argarcultuur van rond 1600 v.Chr. zich bevond op het Iberisch Schiereiland. Hierop is La Almoloya aangegeven met een donkerblauwe ster.

Net buiten de noordgrens van El Argar bevind zich Cabezo Redondo. De vondsten van deze nederzetting zijn toe te schrijven aan de externe expansie van El Argar en zijn van een latere periode die gedateerd is tussen 1500 en circa 1000 voor Chr. Nabij Cabezo Redondo is een grote goudschat uit de late Bronstijd gevonden. Meer info over deze vondst zal binnenkort volgen.

Bron en link: https://www.nature.com/articles/s41598-022-25975-9

Op bovenstaande afbeelding B de Bronstijd nederzetting van La Almoloya te zien. Het ligt op een plateau 585 m boven de zeespiegel in de noordelijke uitlopers van Sierra Espuña, in de gemeentegrenzen van Mula en Pliego. Het gebied heeft een uitbouw van circa 3.100 m2 en een ovale vorm, 85 meter lang en 35 meter in maximale breedte. Het kijkt uit over een grondgebied van minstens 1000 km2. Deze horizontale zichtbaarheid gaf de plek een grote strategische waarde en was ongetwijfeld een van de redenen waarom de verre voorvaderen van Brussee ongeveer 4.200 jaar geleden besloten om hier te wonen. Link: Verdwijning van de El Argar-beschaving – Waarom heeft niemand meer in de regio La Almoloya gewoond? – Oude Pagina’s (ancientpages.com)

Overzichtkaart van de El Argarcultuur met hun vestigingsplaatsen langs rivieren:

Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fundstellen_der_El-Argar-Kultur.png

De Argarische nederzetting La Almoloya

Onderstaande afbeelding is een foto van de grote zaal met stenen banken waaronder het bijzonder rijke graf nr. 38 van La Almoloya lag. De houten palen zijn opnieuw geplaatst. Dit geeft een beeld van hoe het dak ooit ondersteund werd.

Bron: Site La Almoloya, Pliego-Mula (mahulalarica.net)

Onderstaand tekening van La ALmoloya laat de indeling zien van de grote zaal (groen gekleurd) met daarop aangegeven waar graf 38 zich precies bevond:

Bron: Emblems and spaces of power during the Argaric Bronze Age at La Almoloya, Murcia | Antiquity | Cambridge Core

Onderstaande afbeelding toont de gevonden grafgiften van brons, zilver en goud van graf nr. 38 te La Almoloya, zoals beschreven staat in hoofdstuk 1B – SNP migratieroute Brussee.

Bron: La Almoloya – Wikipedia
Link: Verdwijning van de El Argar-beschaving – Waarom heeft niemand meer in de regio La Almoloya gewoond? – Oude Pagina’s (ancientpages.com)

Het graf was gevuld met zo’n 30 waardevolle en prestigieuze voorwerpen. Deze items omvatten juwelen en persoonlijke dingen zoals armbanden, oorlelpluggen, kettingen, spiralen en containers met dierenoffers. Bij de vondst van het graf in een klokbeker had de vrouw de zilveren diadeem nog op haar hoofd en een zilveren ring nog om haar vinger. Bij haar man lag ook een zilveren ring en een bronzen dolk.

Een ander interessant detail van de man is dat zijn benen slijtage vertonen die ontstaan moeten zijn door intensief paard te rijden. En dat past zeker bij zijn haplogroep R1b die paarden domesticeerden en bereden als ruiters.

Ook andere El Argar-graven van de elitevrouwen bevatten prestigieuze begrafenisgoederen. Vooral diademen wijzen echter op de opmerkelijke rol van deze vrouwen in de samenleving.

Interessant is dat de ontdekte diademen symbolische, emblematische objecten waren die voor deze vrouwen waren gemaakt en die de dominante heersende klasse vertegenwoordigden”, aldus Cristina Rihuete, een van de onderzoekers die betrokken waren bij hun studie.

Elk stuk is uniek, vergelijkbaar met grafobjecten met betrekking tot de heersende klasse van andere regio’s, zoals Bretagne (Fr.), Wessex (U.K) en Unetice (Tjechië/Polen), of in de oostelijke Middellandse Zee van de 17e eeuw v.Chr. Bron: ancientpages.com

De hiernaast afgebeelde gouden diadeem is een uitzonderlijk stuk, omdat de Argaricultuur voornamelijk zilver gebruikte. Naarmate de bronstijd vordert, neemt het gebruik van goud echter toe. Bron: ​Diadeem van Caravaca de la Cruz – Wikipedia

La Almoloya SNP match R-Z195 met het rijke dubbelgraf nr. 38 – nr. ALM039

Genetische stamboom van bovengenoemde man en zijn vrouw

Bij La Almoloya zijn 86 individuen bemonsterd met geschikte morfologische conservering voor het testen van DNA, uit in totaal 101 graven, met de overblijfselen van 128 individuen.

In onderstaande genetische stamboom staat de man vermeld met de code: ALM039 en de Y-dna haplogroep R1b-Z195. Zijn vrouw staat vermeld met de code: ALM038 en de MT-haplogroep H1.

Er zijn van de man twee jong gestorven dochters gevonden. Onderstaande afbeelding vermeld één dochter – ALM030, die het kind was van het rijke echtpaar. Van de man is nog een dochter gevonden die 8 á 9 jaar oud was, maar een andere niet gevonden moeder moet hebben gehad. Haar autosomale DNA matcht met de man met code: ALM039, maar ze draagt een andere MT-haplogroep J2b1a van een andere moeder.

Geconstateerd is dat de R1b-Z195 mannen vaak kinderen hadden van verschillende vrouwen. uit het DNA onderzoek van La Almoloya komt ook naar voren dat de mannen wel familie van elkaar waren maar dat de echtgenotes geen familiebanden met elkaar hadden. De vrouwen waren niet opgegroeid in La Almoloya. Ze kwamen van elders van het Iberisch Schiereiland en hadden een inheemse afkomst.

Bron: https://www.nature.com/articles/s41598-022-25975-9/figures/3

Samengesteld en geschreven door Lisanne Imholz-Komijn – Copyright mei 2023