Door middel van de haplogroep R1b en de SNP-reeks kan de migratieroute die de verre voorvaderen duizenden jaren terug hebben afgelegd, door op grote schaal uitgevoerd Y-dna onderzoek, in kaart worden gebracht.
Uitleg over de kenmerken van Y-dna voor stamboomonderzoek en de daarbij behorende haplogroep en SNP-reeks staat beschreven in hoofdstuk 1.2.
Haplogroep R1b is terug te voeren op de steppeherders, die behoorde tot de YAMNAYA cultuur van circa 3300 tot 2600 v.Chr. Dit is duidelijk geworden door archeologisch Y-dna onderzoek in oude graven. Deze steppeherders waren een ruitervolk dat rond 4000 v.Chr. vanaf de Pontisch-Kaspische steppe naar West-Europa trok. Samen met haplogroep R1a luidden ze een nieuw tijdperk in, de BRONSTIJD. Ze introduceerden o.a. metaalbewerking, het wiel, veeteelt en paarden met wagens. Meer info Yamnaya cultuur via de link: Yamnaya cultuur – Wikipedia
Vanaf omstreeks 2500 v.Chr., de periode waarin de klokbekercultuur zich in Portugal ontplooide, bereikte vanuit de Kaukasus, via de steppeculturen de techniek om brons te produceren Midden-Europa, met de eerste centra in het Karpatenbekken, ongeveer het huidige Hongarije.
Na de ontdekking van tinertsen in de Karpaten en het Ertsgebergte ontstond er een levendige handel in brons over geheel Europa. De klokbekercultuur was een belangrijk element in de ontwikkeling van de metallurgie op het Iberisch schiereiland en het ontstaan van de eerste bronstijdculturen op de Britse Eilanden, zoals de Wessexcultuur circa 2000 tot 1400 v.Chr., de bouwers van de 3e fase van Stonehenge, Wiltshire, Engeland. In het zuid-oosten van het Iberisch schiereiland (Spanje) ontstond de El Argarcultuur (2200 tot 1550 v.Chr.). Link: El Argarcultuur – Wikipedia
April 2023 – Nieuwe SNP match met de elite van de El Argarcultuur
Meer informatie over deze SNP match volgt verderop in dit hoofdstuk.
Migratiekaart haplogroep R1b
Volg op onderstaande kaart de voorvaderlijke Y-dna migratielijn van Brussee via de vermelde SNP groepen van de oudste naar de jongste SNP die vermeld staan op deze kaart. Deze SNP’s zijn; M269 – L23 – L51 – P312 – DF27. Meer informatie is te vinden in de bron: www.eupedia.com.
Bovenstaande migratiekaart laat zien dat SNP “DF27” naar het Iberisch schiereiland is getrokken. De kaart vermeld de migratietijd van deze SNP rond 2250 v.Chr. Recente opgravingen van mannen met deze SNP gevonden in zuid-Frankrijk hebben een iets oudere ouderdom van rond 2500 v.Chr. Dit is de periode van het begin van de Europese Bronstijd.
Migratiekaart SNP: R-DF27
SNP “DF27” komt vooral voor in de bevolking van de Pyreneeën. De regio’s waar het voornamelijk is aangetroffen zijn; Baskenland, Navarra, Asturië, Galicië, Portugal, Aragon, Catalonië, Pyrénées-Atlantiques en enige aanwezigheid in Groot-Brittannië en Ierland. Hoewel het in kleinere hoeveelheden is aangetroffen tot in Duitsland en Polen.
Update: mei 2023
Inmiddels hebben historici en DNA onderzoekers kunnen concluderen dat de bevolkingsbeweging die rond 3000 v.Chr. in de steppegebieden van Oost-Europa begon, geen enkele migratiegebeurtenis was, maar meer dan vier eeuwen duurde om het Iberisch schiereiland te bereiken en nog eens 200 jaar om te verschijnen in de huidige gebieden van Murcia en Alicante.
Op onderstaande migratiekaart van deze SNP staat één van de oudst bekende opgraving in Z-O Frankrijk vermeld met een TMRCA van circa 2380 v. Chr. Daarbij staat ook de opvolgende daaruit voortkomende SNP vermeld die Brussee draagt, namelijk; Z195. TMRCA = Time most recent common ancestor.
Volgens deze kaart heeft SNP Z195 zich vanuit de Rhone-vallei verspreid naar de oostkust van het Iberisch schiereiland en via het eiland Sardinië naar Sicilië. Deze voorvaderen brachten hun kennis van metalen waaronder het brons naar het Iberisch schiereiland en vermengden zich daar met de reeds bestaande klokbekercultuur (Bell Beacker culture). Ze kwamen met hun paarden en wagens voor de goud, zilver en tinmijnen die daar aanwezig waren. Door hun kennis van metaalbewerking dreven ze handel met de omliggende landen, waardoor de klokbekercultuur zich snel kon uitbreiden over de rest van West-Europa.
Gemeenschappelijke voorvader van Brussee en de Schotse familie de Bruce
Een andere SNP “ZZ12” is een broeder SNP van Z195. Beiden zijn voort gekomen uit SNP “DF27” en beiden zijn naar het Iberisch schiereiland getrokken. SNP “ZZ12” behoort niet tot de Brussee SNP-reeks, maar wel tot de SNP-reeks van de Schotse adellijke familie “DE BRUCE”. Daarmee is SNP “DF27” de gemeenschappelijke voorvader van Brussee en de Schotse de Bruce familie via het voorvaderlijke Y-dna.
Oudste archeologische SNP matches Z195
Deze SNP is ontstaan tussen 2500 en 2400 v.Chr. en is ontdekt in archeologische opgravingen in de Pyreneeën en in Spanje in de periode van de Kopertijd:
- Franse Pyreneeën, Grotte Basse de la Vigne Perdue, les Monges. TMRCA circa 2300 v.Chr.
- Alicante, Villena in de Cueva de las Lechuzas. TMRCA tussen 2500 en 2300 v.Chr.
Genetische stamboom vanaf SNP: Z195
De Brussee SNP-migratielijn is in onderstaande genetische stamboom verder te volgen, via de lichtblauwe stippen die gevormd zijn na SNP Z195 in de periode 2400 v.Chr. tot circa 1200 v. Chr. De bijbehorende SNP-reeks van de oudste naar de jongste SNP is:
Z198 – ZS312 – Z262/ Z267 – M167/SRY2627 – Z205 – Z206 en BY36344.
Meer informatie over iedere bovengenoemde SNP afzonderlijk volgt in dit hoofdstuk.
De onderstaande genetische stamboom maakt duidelijk dat er veel meer jongere SNP’s voort gekomen zijn uit SNP Z195. De andere opvolgende SNP’s, die niet behoren tot de SNP reeks van Brussee, worden broeder SNP’s genoemd. Dit betekent dat er meerdere zonen en (achter)kleinzonen zijn geboren waaruit nieuwe andere SNP vertakkingen zijn ontstaan.
De tot heden jongst ontdekte Brussee SNP van voor de jaartelling is BY36344, met een geschatte ouderdom, TMRCA van 1200 v.Chr. Op dit moment heeft deze SNP ten opzichte van zijn broeder SNP’s de meeste jongere SNP-lijnen voortgebracht. Dit zijn momenteel maar liefst 10 afzonderlijke SNP vertakkingen naar het heden van slechts 18 Big-Y testers.
Dit is opmerkelijk te noemen in vergelijking met zijn broeder SNP Z208, die dus niet behoort tot de SNP-reeks van Brussee. Deze heeft momenteel 6 SNP vertakkingen van maar liefst 588 Big-Y testers. Van deze SNP-groep zijn inmiddels ook al vele jongere SNP’s ontdekt tot aan de Middeleeuwen of nog jonger. Hieruit blijkt dat SNP Z208 veel meer onder invloed moet zijn geweest van Engeland dan SNP”BY36344″ waartoe Brussee behoort.
Het doet sterk vermoeden dat deze SNP en de directe nazaten daarvan zich vooral in het zuid-oosten van Frankrijk moeten bevinden. Dat kan een goede verklaring zijn voor het ontbreken van de directe jongere SNP’s van BY36344. Want in Frankrijk wordt de nieuwe wetenschap van het Y-dna testen voor stamboomonderzoek helaas nog niet aangemoedigd.
Fantastische archeologische ontdekking en SNP match te la Almoloya, Murcia, Spanje
“Onlangs in 2022 is ontdekt dat in de Argaric-site van La Almoloya (ZO Spanje) alle mannelijke individuen waarvoor een Y-dna test kon worden geproduceerd, SNP Z195 droegen, waarvan de oudste dateert uit 2000-1750 v.Chr.” Bron: Kinship practices in the early state El Argar society from Bronze Age Iberia | Scientific Reports (nature.com)
Deze SNP match overstijgt alle verwachtingen! Niet vaak wordt een archeologische SNP match in Spanje of Frankrijk gevonden. En zeker niet op zo’n grote schaal op een heel bijzondere locatie. Het gaat hier dus om uitzonderlijke archeologische Y-dna matches op Brussee uit een heel ver verleden. Deze vondst brengt ons een schat aan informatie en is een belangrijke schakel in de voorvaderlijke Brussee migratieroute.
Daar in het zuid-oosten van Spanje blijkt de wieg te hebben gestaan van de verre voorvaderen Brussee die behoorden tot de Elite van El Argar. Alle graven met mannen van La Almoloya dragen dezelfde Y-dna kenmerken met;
de SNP’s Z195 en Z198.
La Almoloya is gebouwd op een heuvel, zoals gebruikelijk was bij de El Argar cultuur. Volgens de bevindingen van archeologen was deze oude Spaanse cultuur rond 1600 v.Chr. ongeveer net zo groot als België. Het is bijna niet te geloven maar archeologen denken dat La Almoloya wel eens….
HET OUDST ONTDEKTE PALEIS VAN WEST-EUROPA kan zijn, dat ook het POLITIEKE CENTRUM was van de EL ARGAR CULTUUR.
Hieruit blijkt dat het testen van DNA fantastische resultaten kan opleveren. Niet alleen voor de matchende personen maar ook om meer kennis en inzicht te krijgen over nog onbekende Europese geschiedenis.
De resultaten van de archeologische vondsten van La Almoloya zijn verschenen in 2021. De resultaten van alle Y-dna matches werden door Family Tree DNA bekend gemaakt in 2023.
Cambridge University schreef in 2021 het volgende over de ontdekking:
De recente ontdekking van een uitzonderlijk rijk graf in La Almoloya in het zuidoosten van Spanje belicht de politieke context van de El Argar-samenleving uit de vroege bronstijd. De hoeveelheid, verscheidenheid en weelde van de grafgiften benadrukken de technologische, economische en sociale dimensies van deze unieke cultuur. De assemblage omvat politiek en ideologisch emblematische objecten, waaronder een zilveren diadeem. Van even uitzonderlijk karakter is het gebouw waaronder het graf werd gevonden – mogelijk een van de eerste paleizen uit de bronstijd die in West-Europa zijn geïdentificeerd. De architectuur en artefacten van La Almoloya bieden nieuw inzicht in emblematische individuen en de uitoefening van macht in samenlevingen van duidelijke economische asymmetrie. Bron: Argarische bronstijd in La Almoloya, Murcia – Link: www.cambridge.org
Online gepubliceerd door Cambridge University Press: 11 maart 2021
Aan te raden You Tube link: The Bronze Age treasure that could rewrite history – BBC REEL – YouTube
SNP match SNP Z195 – Elite graf met gouden, zilveren n bronzen grafgiften
Onderstaand de afbeelding van één van de SNP matches op SNP Z195 van La Almoloya. Met de gegevens van het graf met nr. 38 en de ref. ALM039. Dit graf bevat de rijkste grafgiften van het belangrijkste echtpaar:
Hier volgt meer informatie over de hierboven genoemde SNP match met ref. ALM039:
DF27>Z195+ ALM039 is de mannelijke begrafenis uit een hoogstaand Argarische bronstijd (3e fase) graf (Grave 38) in La Almoloya, Murcia, Spanje (1740 – 1533 cal BC, labcode MAMS-22231). Hij werd begraven onder de vloer van een kamer in een grote eivormige pot met een vrouw die het zilveren diadeem droeg, in mogelijk het vroegste paleis uit de bronstijd dat ooit in West-Europa is ontdekt. De man en vrouw stierven rond dezelfde tijd in het midden van de zeventiende eeuw voor Christus en de geschatte leeftijd van de erfgenaam bij de dood was respectievelijk 25-30 en 35-40 jaar. De man en de vrouw werden begraven met gouden, zilveren en bronzen voorwerpen en sieraden. De kamer met hun graf, genaamd H9, ziet eruit als een hal die is ontworpen voor sociale bijeenkomsten met banken rond de gepleisterde stenen muren en een verhoogde podium bij een grote haard. Link naar bron: ‘Rox2’ yDNA Cluster – Ancient DF27 (google.com)
Het rijke graf AM039 is van jongere datum dan onderstaande SNP match Z198. Deze SNP is echter voort gekomen uit SNP Z195. Bij het testen van oud Y-dna gebeurt dat vaker. Het heeft te maken met de staat van aantasting van de gevonden botten en het gebit. Daardoor kunnen vaak niet alle SNP’s die de persoon droeg via een Y-dna test gedetecteerd worden.
Afbeelding van één van de La Almoloya matches op SNP “Z198”:
Meer informatie over de vondsten te La Almoloya is te vinden in hoofdstuk 1.4 ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN VAN LA ALMOLOYA.
SNP match op Z195 in de archeologische opgraving te VILLENA, Alicante
Update: mei 2023
Onderstaande SNP match wordt geassocieerd met de Valenciaanse bronstijd cultuur, in de omgeving van Alicante. Het individu leefde daar tussen 1736 en 1622 v. Chr. Dit gebied behoorde niet officieel tot de El Argarcultuur, maar de vondsten bij Villena komen er wel mee overeen. Dit kan erop wijzen dat El Argar en Alicante goede banden met elkaar hadden.
Nabij de plaats Villena is een grote nederzetting gevonden met de naam Cabezo Redondo die dateert uit de periode van 1500 tot 1000 v. Chr. Nabij deze plaats is de GOUDSCHAT VAN VILLENA gevonden. Meer informatie over deze grote prehistorische goudschat staat beschreven in hoofdstuk 1.5 De goudschat van Villena, Alicante.
Omdat de El Argar cultuur rond 1550 v. Chr. abrupt ten einde is gekomen en de gevonden graansilo’s van La Almoloya nog helemaal vol waren, is er het vermoeden dat enkele bewoners gevlucht zijn naar hun buren in de regio van Alicante, zie onderstaande tekst.
“De onderzoekers hebben betoogd dat sociale conflicten en aantasting van het milieu als gevolg van ontbossing en extensieve droge landbouw rond 1550 v.Chr. hadden kunnen leiden tot het verlaten of vernietigen van alle El Argar-nederzettingen. De opkomst van een vergelijkbare economische organisatie, architectuur en begrafenis in het centrum van Alicante, zoals benadrukt door Cabezo Redondo, suggereert echter dat tijdens de piek van El Argar ten minste enkele groepen erin slaagden zich te vestigen in een gebied dat werd beïnvloed door de Valenciaanse Bronstijd, een naburige “culturele groep” in het zuidoosten van Iberië”. Link van de bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8597998/
Van de periode 1500 voor Chr. tot circa 300 voor Chr. zijn er tot heden geen SNP matches gevonden in archeologische vindplaatsen. Begrafenissen uit deze periode zijn schaars omdat vanaf circa 1200 v. Chr. de Iberische bevolking werd beïnvloed door de Urnenveldcultuur. Dit was een proto-Keltische cultuur die afkomstig was uit Midden-Europa. Meer over dit onderwerp volgt verderop in dit hoofdstuk.
Archeologische SNP match in Catalonië op de opvolgende SNP: ZS312
Update: mei 2023
Rond 2300 v.Chr. wordt geschat dat SNP “ZS312” is ontstaan. Het is één van de 13 jongere SNP aftakkingen van de voorvaderlijke SNP: Z198. Deze match staan (nog) niet geregistreerd bij Family Tree DNA, maar staat wel vermeld op de site van haplotree.info, zie onderstaande link. De herkomst en ouderdom van deze archeologische SNP vondst is:
“Turó de Ca n’Oliver”, Cerdanyola, Catalonië, TMRCA 300 – 200 voor Christus.
Link naar bron: https://sites.google.com/view/haplotree-info/home/ancient-dna
Deze SNP match bezorgt ons een grote sprong in de tijd van meer dan een millennium later. En dat laat een migratie zien van de Brussee voorvaderlijke lijn vanuit de zuidelijke El Argarcultuur langs de Spaanse oostkust naar het noorden van Catalonië. De Y-dna match maakte deel uit van de Iberische stam van de Laietanen. De SNP-reeks van de vondst heeft ook twee jongere SNP’s aan het licht gebracht, waarop geen SNP match is. Deze archeologische Y-dna vondst is dus voort gekomen uit een andere SNP aftakking van de voorvaderlijke SNP: ZS312.
De eerste sporen van civilisatie rond Barcelona stammen uit de periode van 2000-1500 voor Chr. Het eerste volk dat het gebied bewoonde in de 7e eeuw v.Chr. waren de Laietanen, een Iberisch volk. Bron: Wikipedia – Barcelona-Spanje.
Link naar bron SNP match: Haplotree Information Project – Ancient DNA Map
De Iberische nederzetting Ca n’Oliver
Deze grote nederzetting werd bewoond vanaf de 6e eeuw voor Christus. Het dorp is strategisch gelegen op een heuvel, zoals de meeste Iberische nederzettingen van waaruit families met een hogere sociale positie het grondgebied op grote schaal konden beheersen, bestaande uit velden, verdeeld in terrassen en kleine landbouwkernen. Vanaf de heuvel kun je de hele vlakte van Vallès zien. De nederzetting behoorde toe aan de Iberische stam van de Laietanen.
het maakte de grootste bloei door in de 4e en 3e eeuw v.Chr. De huizen werden vergroot en er kwam een grote toegang, een gracht en een veld met silo’s met als doel de overschotten van de landbouwproductie op te slaan, die later met andere mediterrane dorpen op de markt werden gebracht.
Het dorp werd verwoest in de late derde eeuw voor Christus of vroege tweede eeuw voor Christus, als gevolg van de Tweede Punische Oorlog (218-206 voor Christus), maar werd herbouwd tijdens de late Iberische periode.
Meer informatie over de opvolgende Romeinse overheersing van o.a. deze Iberische nederzetting, volgt in dit hoofdstuk na de informatie over de opvolgende Brussee Y-dna SNP “SRY2627 / M167”.
Link:Poblat ibèric de Ca n’Oliver – Viquipèdia, l’enciclopèdia lliure (wikipedia.org)
Meer informatie over de nederzetting van Ca n’Oliver is te vinden via de link: Ca n’Oliver Iberische Nederzetting en Museum · Bezoekmuseum · Musea in Catalonië (gencat.cat)
Haplogroep R1b-SRY2627/M167 kan gelinkt worden aan Kelten die zich uitbreidden met de Urnenveldencultuur
De opvolgende jongere Brussee SNP die voort gekomen is uit SNP “ZS312” is SNP “SRY2627 of M167”. Deze is ontstaan rond 1800 v.Chr.
Veel van de late bronstijdculturen van Europa circa 1200-750 v.Chr. worden op onderstaande afbeelding getoond. De primaire focus ligt op de urnenveldencultuur en zijn regionale uitlopers. Een belangrijke verandering van deze cultuur is al aan de naam af te lezen. De cultuur ging over tot het cremeren van hun doden en begroeven de urnen in een urnenveld. Van deze periode zijn er in het gebied van de Urnfieldcultuur bijna geen menselijke resten gevonden waarvan het Y-dna getest kan worden. Link: Urnfield cultuur – Wikipedia
Omdat de Urnenveldcultuur ontstond rond 1200 v.Chr. zullen het de nazaten zijn geweest van SNP SRY2627 die beïnvloed werden door deze cultuur die zich uitstrekte tot aan Catalonië. Op onderstaande afbeelding is de scheiding goed te zien tussen de Urnenveldcultuur en de Atlantische Bronstijd cultuur.
1200 v.Chr. is ook de periode dat de Bronstijd overging in de IJzertijd in het Oostelijk Middellandse Zee gebied. De handel met landen aan de Middellandse Zee stortte volledig in door oorlogen met de zeevolkeren. Voor de oostkust van het Iberisch Schiereiland moet dat van grote invloed zijn geweest. De handel van Catalonië zal zich vanaf dat moment meer zijn gaan gericht op de Urnenveldcultuur en de landen van de Atlantische en Noordse Bronstijd. De IJzertijd begon daar pas rond 800 v. Chr.
Meer info via de link: Haplogroup R1b-M167/SRY2627 linked to Celts expanding with the Urnfield culture | Indo-European.eu
Keltische expansie van 800 v.Chr. t/m 250 v.Chr.
Het was uit de Urnenveldencultuur dat de daaropvolgende Hallstatt-cultuur van de Kelten voortkwam rond 800 v.Chr. Deze cultuur behoorde tot de West-Europese ijzertijd.
Expansie van SNP “M167/SRY2627” naar het noorden, via de Hallstatt en La Tène culturen
De Hallstatt-cultuur was de overheersende West- en Midden-Europese cultuur die zich ontwikkelde uit de Urnfield-cultuur in de periode waarin de late Bronstijd overging in de IJzertijd. In een groot deel van zijn gebied werd deze cultuur gevolgd door de La Tène-cultuur. Het wordt vaak geassocieerd met Proto-Keltische populaties.
Tegen de 6e eeuw v. Chr. was het uitgebreid tot brede gebieden naar het oosten en het westen, zoals te zien is op bovenstaande afbeelding. Deze bestreken een groot deel van West-en Midden-Europa. Noord-Italie, delen van Groot-Brittannië en Iberië. Bron: Wikipedia – Hallstatt culture – La Tène-periode
De cultuur was gebaseerd op landbouw, maar de metaalbewerking was aanzienlijk vooruit gegaan. Tegen het einde van de periode was de langeafstandshandel binnen het gebied en met mediterrane culturen economisch significant. Sociale onderscheidingen werden steeds belangrijker met opkomende eliteklassen van leiders en krijgers. Bron: Wikipedia.org – Hallstatt Culture – link: https://indo-european.eu/2019/03/haplogroup-r1b-m167-sry2627-linked-to-celts-expanding-with-the-urnfield-culture/
Afbeelding van Proto Keltische strijders van de Urnenveld-/Hallstattcultuur
CATALONIË, land van leiders in de strijd (Warlords)
De Keltische naam cato-vell-aunos is afgeleid van het Brythonisch catu – wellauni wat “strijdhoofden” of “strijdleiders” betekende. Dit komt uiteindelijk van het Proto-Keltisch “catu”, strijd, en “wali”, leiden.
De wortel uellauno- komt terug in veel andere Keltische namen en de Catuvellauni, de Zuidoost-Britse stam, waarvan de naam ook verwant lijkt met de Catalauni en Catalaunia (Catalonië). Bron: Wikipedia.org – Catalauni
Expansie van SNP: SRY2627 / M167
Te zien op onderstaande kaart. het hoogste percentage is de kleur rood.
SNP “SRY2627 / M167” is volgens bovenstaande kaart vooral te vinden aan de noord-oostkust van Spanje in Catalonië. In dit gebied is de eerder in dit hoofdstuk beschreven archeologische SNP match “ZS312” gevonden, die behoorde tot de oudste Iberische stam van de Laietanen. De geschiedenis van deze stam van de eerste 2 eeuwen voor Christus is interessant, omdat deze aansluit op de opvolgende Brussee SNP’s na SNP “SRY2627 / M167”. Daarmee kan het vervolg van de voorvaderlijke Brussee Y-dna migratieroute beschreven worden.
De invloed van de Romeinse overheersing op de Iberische stam van de Laietanen
Update: mei 2023
Archeologen hebben vast kunnen stellen dat SNP “ZS312” in de 3e eeuw v.Chr. zich bevond in het gebied van de Laietanen. Deze persoon leefde in een periode waarin de Middellandse Zee handel hersteld was en aan de Iberische oostkust Griekse kolonies waren gesticht. Deze welvaart werkte overheersingen in de hand van de Carthagers en de Romeinen. De Carthagers waren afkomstig uit Noord-Afrika, het gebied dat nu Tunesië is.
Vermelding in de bron Wikipedia – Tweede Punische oorlog: In 218 v.Chr. landden Romeinse legers in Empúries, een Griekse kolonie aan de Iberische noord-oostkust (het latere Catalonië), die bevriend was met de Romeinse Republiek, om de bevoorrading af te snijden van de Carthaagse leider Hannibal, die op het punt stond Romeins Italië binnen te vallen met zijn leger van olifanten en huurlingen.
De Romeinen beschermden zich al snel tegen de hele kust van het noordoosten van de Hispanic en sloten allianties met de populi of inheemse stammen o.a. van de Laietanen, die zich niet verzetten tegen de indringer. In feite hadden ze vanaf het begin handelsbetrekkingen met Rome opgebouwd.
De Romeinse aanwezigheid is verbonden met Laietania met het verschijnen van nieuwe bronzen munten van de Laiesken (Laietanen) en die van Ilduro. Romeins geld diende om te voldoen aan het salaris van de soldaten die in Iberië waren gevestigd en de inheemse hulptroepen van de Romeinse legers.
De oudste Romeinse weg op het Iberisch schiereiland is tussen 120 en 110 voor Chr. gelegd door de Romeinen. Deze verbond de nederzettingen Ilduro (Iluro) en Osona/Ausona. Link naar de bron: Laietània – Wikipedia
Bovenstaande informatie is van belang omdat het past bij de Y-dna migratieroute van Brussee. In het oude Ausona, het tegenwoordige “VIC” is de tot heden jongste archeologische SNP match gevonden. De Brussee migratieroute is bovendien heel goed nog verder te volgen via de Romeinse weg die nog altijd over de Pyreneeën heen loopt.
Groot onderzoek op SNP: SRY2627,ook wel M167 genoemd
Naar deze SNP is veel DNA onderzoek gedaan onder de Spaanse en zuid-Franse bevolking, waardoor het percentage van aanwezigheid in kaart is gebracht. Dit is te zien op onderstaande afbeelding. Het hoogste percentage is gevonden in de Pyreneeën in de vallei en bergdorp “Val d’Arán”.
Update: mei 2023
Waarschijnlijk heeft dit hoge SNP percentage te maken met de verovering van Iberië door de Moren aan het begin van de 8e eeuw. Toen zijn veel Iberiërs de Pyreneeën ingevlucht en een aantal hebben zich daar permanent gevestigd. Deze vlucht was mogelijk via de oude Romeinse weg “Camin Reiau” die nog altijd door de Catalaanse plaats Osona/Vic loopt, naar Val d’Arán. Deze Romeinse weg loopt verder langs de rivier de Garonne naar de stad Toulouse in het zuiden van Frankrijk, waardoor de SNP SRY2627 zich ook aan de noordkant van de Pyreneeën heeft verspreid.
Link naar de bron: : Poblado íbero de La Esquerda – Wikipedia, la enciclopedia libre
Belangrijke jongste archeologische opvolgende SNP match Z202 in Catalonië
Update: mei 2023
Van SNP “Z202” wordt geschat dat deze is ontstaan rond 1500 v.Chr. De SNP is tot heden in maar één archeologische opgraving in Spanje gevonden. In het gebied van Catalonië, waar de voorouderlijke SNP: SRY2627 veel voor komt.
Van deze Catalaanse SNP match zijn geen jongere SNP’s bekend dan Z202. Daarmee komt de SNP-reeks geheel overeen met Brussee. Onderstaande afbeelding vermeld de herkomst en ouderdom van deze SNP match.
De ouderdom van deze archeologische SNPmatch wordt in bovenstaande bron geschat op 9e eeuws en is gevonden in L’Esquerda, Roda de Ter, Ausona, Catalonië.
Op de site van academia.edu staat meer exact de ouderdom van deze SNP vondst vermeld. Archeologisch onderzoek wijst uit dat de ouderdom van het graf geschat wordt tussen de jaren 785 en 801.
I7672/T-120-1: 785–801 CE (between conquest of Girona and conquest of Barcelona).
In de periode tussen 785 en 801 heeft de oude stad Ausa (Roda de Ter) veel te lijden gehad van veroveringen en moest de stad goed worden verdedigd tegen de invallen van de Moren.
De vesting L’Esquerda Roda, Osona in de vroege Middeleeuwen
Met deze SNP match van rond het jaar 800 maken we weer een grote sprong in de migratieroute naar het heden van maar liefst weer een millennium. De periode 785 tot 801 en de locatie “Roda de Ter” zijn interessant. Dit voorvaderlijke familielid leefde ten tijde waarin de Spaanse mark (Marca Hispanica) in 795 werd opgericht door de Frankische keizer Karel de Grote. Het gebied diende als een bufferzone tegen de Omaijaden van Andalusië, ook wel Moren genoemd. De verovering op de Moren werd volbracht met de steun van de inheemse bevolking.
Om de islamitische opmars te stoppen creëerden de Franken een verdedigingslinie langs de rivier de Ter. In La Esquerda werden houten wachttorens geplaatst, gelegen op het hoogste punt van de site. Een verhoogd plateau waar de oude Iberische nederzetting Ausa had gelegen. De plaats bezit zeer goede strategische kenmerken om het gebied te verdedigen. Bron: Poblado íbero de La Esquerda – Wikipedia, la enciclopedia libre
SNP match – Elitestrijder/Caballarius van Karel de Grote
Het is aannemelijk dat de persoon met de SNP match een militair strijder was van de vesting L’ Esquerda Roda de Ter. Hij zal een elitestrijder zijn geweest van de Frankische keizer Karel de Grote. Deze werden genoemd “Caballarius”. Dit is de bron van het latere Franse woord chevalier en Spaanse caballero; allemaal hetzelfde betekenend, ruiters. Dit waren de voorlopers van de latere middeleeuwse ridders waaronder de Tempeliers en andere militaire ordes.
Eén familie waarmee een SNP match is op “BY36344” is de familie Tremblay. Deze laat een afstamming zien van de Tempelier grootmeester “Bernard de Tremelay”, die deze functie uitoefende tussen 1151en1153.
De Iberische elite families van de Spaanse Mark werden opgenomen in het Frankische Rijk. Het was de plicht van alle vrijgeboren Franken om gewapend en klaar voor de campagne te verschijnen wanneer ze de Koninklijke dagvaarding (bannum, of Heerbann, de legerverzameling) ontvingen. Meer informatie staat vermeld in de bron van de link: ELITE WARRIORS OF THE DARK AGES: CABALLARIUS OF CHARLEMAGNE | The Deadliest Blogger: Military History Page (wordpress.com)
Graafschap Osona (Catalaans) / Ausona (Frans) in de Spaanse Mark
Het graafschap Ausona werd gevormd rond 798, op basis van het voormalige bisdom Osona, in de hoofdstad Vicus Osonae, waarvan de naam Vic is afgeleid. De voormalige heersers van Ausona werden vanaf 798 graven onder het Frankische Rijk, maar waren autochtoon. Dit gravenhuis breidde hun macht snel uit over geheel Catalonië en ook in de Languedoc en de Roussillon. Bronnen: Osona County – Wikipedia en Spaans mark – Wikipedia
Het is aannemelijk dat de Brussee voorvaderen behoorde tot de elite van de Spaanse Mark en de Languedoc / Roussillon. Meer informatie over dit onderwerp zal volgen.
SNP R-Z206 geassocieerd met de Mailhacien cultuur in zuid-oost Frankrijk
SNP: Z206 wordt geschat te zijn ontstaan rond 1300 v.Chr. De volgende bron van indo-european.info geeft aan dat de Brussee migratieroute mogelijk in het eerste millennium voor Chr. naar de Languedoc heeft plaats gevonden. Dat kan zeker het geval zijn geweest, omdat in dit gebied meerdere plaatsen te vinden zijn met de naam BROUSSE(S) waarvan er zeker één stamt uit de Romeinse tijd. Daaraan kunnen de Brussee voorvaderen hun achternaam ontleend hebben.
Vanaf de 10e eeuw vermelden de archieven de familienaam “de BROUSSE(S)” of “de BROSSE(S)”. De families worden ook vermeld met de Catalaans/Occitaans versie van de naam als: “de BROSSA” en in het Latijns “de BRUC(C)IA”. De familie’s zijn van adel met familiewapens. De achternaam komt dan voor in voornamelijk de Languedoc, Dordogne en in Catalonië. De Catalaanse “de Brossa” familie heeft zijn oorsprong in de provincie Ausona in de stad Vic(h). Meer informatie over deze familienamen zal volgen.
Citaat van indo-european.info: “De verspreiding van de SNP’s Z202 en Z206 heeft een piek in moderne Oost-Iberische populaties (Solé-Morata et al., 2017), maar is ook wijdverbreid in Frankrijk en Zuid-Duitsland. Vertegenwoordigt mogelijk de uitbreiding van Keltische volkeren met deze geslachten, oorspronkelijk waarschijnlijk geassocieerd met de culturen van Urnenveld en/of Mailhacien. Bron: https://indo-european.info/game-clans-clash-chiefs.pdf
Mailhacien cultuur van circa 900 v.Chr. tot circa 200 na Chr.
Deze cultuur ontstond in de overgangsperiode van de late Bronstijd naar de IJzertijd en hield een Millennium lang stand tegen invallen van Keltische stammen.
De cultuur is vernoemd naar de eerste vindplaats van het Oppidum Cayla, nabij de plaats Mailhac. in de westelijke Languedoc. Een oppidum is een heuvelfort. Dit heuvelfort speelde toen een centrale rol, omdat het de handelsroute naar het westen, de Atlantische kust beheerste. De cultuur bewoonde, in kleine, verspreide, agrarische gemeenschappen. Een gebied dat zich uitstrekte vanaf de vallei van de Aude naar die van de Rhône. Het gevonden keramiek vertoont een Griekse invloed van de Griekse kolonies aan de Middellandse zeekust.
Kaart van het gebied van de Mailhacien cultuur
Wie waren deze vroege Mailhaciens?
De Mailhacien cultuur was een kleine inheemse bevolkingsgroep die leefde in heuvelnederzettingen in de regio Narbonne, Béziers en Carcassonne. Zie kaart op afbeelding 11. Ze droeg de naam ELISYQUES (Elish(yan)). Genoemd door de Griekse handelaren, Hélicé. De Elisygues konden hun naam ontlenen aan het Heliceous moeras (benedenvlakte van de Aude). De stam was gecentreerd op de Montlaurès heuvel-nederzetting, boven de lagunes rond het moderne Narbonne. Daar lag hun hoofdstad NARO. Het Oppidum Pech Malo bij de plaats Sigean was één van hun belangrijkste commerciële plaats. Ze stonden open voor Iberische, Helleense en Keltische invloeden en behield het grootste deel van zijn cultuur tot de Romeinse kolonisatie.
Het gebied was rijk aan minerale, culturele en historische rijkdom. De Elisyques produceerden granen en handelden in ijzer, zilver en koper, die ze ruilden voor wijn, olijfolie en keramiek uit de mediterrane regio’s, gereedschappen, wapens en sieraden uit de Keltische regio’s van Zuid-Gallië en de Spaanse oostkust. Het archeologische werk uitgevoerd in Mailhac vertoont een gelijkenis met de evolutie van de andere oppida van het Elish-gebied.
Rond 800 v.Chr. werd hun gebied al bedreigd door Keltische stammen van de Hallstatt cultuur. Vanaf dat moment werden door het Elisyan-volk een reeks heuvelforten gebouwd, op voorgebergten die een indrukwekkend uitzicht over de vlakte en het weg- en rivierverkeer mogelijk maakten.
Bronnen: It.Wikipedia-Mailhac, fr.wikipedia.org/wiki/Oppidum_du_Cayla, fr.wikipedia.org/wiki/Élisyques en dolmen.wordpress.com/2008/05/15/the-oppidum-in-languedoc
Kaart van de heuvelforten (oppidum) van de Elisyques:
Iberische invloed op de Elisyques
De Iberische invloed is reëel: de Elisyques hadden waarschijnlijk met de stammen die zich in Catalonië vestigden, een oorspronkelijke nederzetting, verwantschap en een nauwe manier van leven; beiden spraken blijkbaar de Iberische taal.
Het is bekend dat de Iberiërs grotendeels betrokken waren bij commerciële activiteiten. Die hen soms leidden naar oppida in het westelijke deel van wat nu de Herault is. Dit werd bewezen door talloze epigrafische sporen geschreven in de taal Iberian2. Ook zijn er Iberische munten gevonden in het gebied van de Elisyques / Mailhacien cultuur. Bron: fr.wikipedia.org – Elisyques en Volques Arécomiques
Meer info over de oude Iberische cultuur in de link: Iberiërs (spaanseverhalen.com)
Invloed van Griekse stadskoloniën vanaf 600 v.Chr.
Vanaf 600 v.Chr. werden de Griekse stadskolonies gesticht aan de Gallische en Iberische Middellandse zeekust. Zoals Empórion in Catalonië. En bij Nice, Monaco en Monte Carlo. Vanuit deze plaatsen verspreidde de Griekse cultuur zich langs de rivieren en handelswegen over Zuid-Frankrijk en beïnvloedde sterk de Keltische stammen van het binnenland.
Van ca. 540 tot 450 v. Chr. was er een intensieve periode van uitwisseling van handel tussen de grote Griekse kolonie Massilia (Marseille) en de elites van West Hallstatt (in Centraal Europa van Bourgondië, via Zwitserland tot Zuid-Duitsland) via de rivieren de Rhone en de Saone. Ook werd er gehandeld naar het zuid-westen van Frankrijk en verder naar de Britse eilanden. De belangrijkste handelswaren waren tin, amber, keramiek en wijn. De druif werd door de Grieken van Massalia in het zuiden van Gallië geïntroduceerd. Bron: Wikipedia.org – Marseille
Vanaf 218 v. Chr. permanente vestiging van Keltische stammen in het zuid-oosten van Frankrijk
De Kelten (Volques) vestigden zich aan het einde van de 3e eeuw v.Chr. in het gebied van de Elisyques en mengden zich met de lokale bevolking, terwijl de Kelten een minderheid bleven. Ze hadden twee hoofdtakken, de Volques genaamd Arécomiques, waarvan de hoofdstad Nemausus (Nîmes) was. En de Volques Tectosages, waarvan de hoofdstad Toulouse was. Alle laagland gebieden tussen de Rhône en de Garonne zijn dan bezet door de Volques (Kelten), zie onderstaande afbeelding.
De Elisyques zelf bleven de regio bevolken onder de politieke overheersing van Volque-leiders. Kleiner dan de inheemse bevolking, lijken de Kelten de rol van een militaire en politieke elite te spelen. Ze staan open voor de Helleense (Griekse) cultuur, net zo goed als de Elisyques.
Met de romanisering rond de tweede eeuw na Christus werden al hun heuvelforten definitief verlaten. De Elisyques zullen langzaam zijn opgegaan in de Gallo Romeinse bevolking van de Narbonensis. Archeologen noemen de hybride cultuur van de Elisyques: een Ibero-Languedoc cultuur. Bronnen: fr.Wikipedia – Elisyques en Tectosages
kaart van de verdeling van Gallië rond 54 v.Chr.
Nieuwe info April 2023
Door de vernieuwde Big-Y 700 test die nog meer SNP’s kan traceren in het Y-dna, is duidelijk geworden dat de SNP-reeks die volgt na DF27 circa 600 jaar eerder is ontstaan dan eerder werd gedacht. De ouderdom van SNP R-Z206 is opnieuw berekend op circa 1400 v.Chr. i.p.v. 800 v.Chr.
Brussee deelt een gemeenschappelijke voorvader onder SNP Z206 die leefde rond 1300 v. Chr. met de familie BROUSSE uit Cognac, zuid-west Frankrijk. Dit was een Hugenotenfamilie die in de 17e eeuw geëmigreerd is Noord-Amerika. De nazaten dragen de achternaam BRUCE. Zij behoren tot de opvolgende SNP “Z208”.
SNP R-BY36344
Afgelopen jaar is de SNP boom van R-BY36344 gegroeid van 3 naar maar liefst 10 jongere aftakkingen met familiegroepen. Daarmee zijn op deze SNP momenteel de meeste afzonderlijke jongere SNP lijnen naar het heden gevonden, ten opzichte van zijn broeder SNP’s.
SNP R-BY36344 is één van de 6 jongere familiegroepen die ontstaan is uit de oudere (vader) SNP R-Z206. De ouderdom is nu berekend op 1200 v.Chr, zoals vermeld staat op onderstaand haplogroep rapport:
Studie haplogroep R1b-SRY2627 van Toulouse en Auvergne
In Frankrijk wordt er helaas nog weinig aan genealogisch DNA onderzoek gedaan. Tocch is er na de ontdekking rond het jaar 2000 van SNP R-SRY2627/M167 een grote Y-DNA studie gedaan. Met o.a. onderstaande resultaten die voor ons onderzoek van belang zijn:
Interessant is het contrast tussen Midi-Pyrenees (Toulouse) en Auvergne (Clermont-Ferrand) in de studie van Ramos-Luis gedaan in 2009;
- Midi-Pyreneeën (Toulouse) 67 monsters = 7,4% R1b-SRY2627 (Iberisch) / 13,4% R1b-U152 [Keltische Gallië].
- Auvergne (Clermont-Ferrand) 89 monsters = 1,1% R1b-SRY2627 [Iberisch] / 16,8% R1b-U152 [Keltisch Gallië].
Note: de bovenstaande genoemde SNP U152 valt ook in haplogroep R1b, maar is een andere SNP vertakking die al rond 2500 v.Chr. plaatsvond in de omgeving van de Alpen. Deze SNP familiegroep verplaatste zich voornamelijk naar het huidige Italië.
Gedeeltelijk archeologische SNP-reeks matches op Vikinggraven
Oud Y-dna R1b-DF27 en SRY2627 is gevonden in vikinggraven. Maar SNP R-BY36344 is daarin niet gevonden. Daarmee is de Brussee voorvaderlijke migratieroute niet traceerbaar in de vikinggraven.
Details over Y-dna uit het Vikingtijdperk (ca. 750-1066 AD) werden in juli 2019 gepubliceerd in een online artikel – Population genomics of the Viking world, Ashot Margaryan et al.. Vier begrafenissen werden later geïdentificeerd als SNP: DF27>Z195. Het zijn:
- CTS4065+ VK329 uit Ribe, Denemarken 9-11e eeuw na Christus,
- Z262+ VK87 uit Hesselbjerg, Denemarken, 850-900 na Christus,
- Z262+SRY2627+Z206+Z29719 – VK403 uit Varnhem, Zweden, 10-12e eeuw na Christus en
- SRY2627+ VK166 uit Oxford, VK, 880-1000 na Christus.
De DF27>Z195-samples hebben Deens-achtige autosomale voorouders, evenals UK-achtige en Zuid-Europese (Noord-Italiaanse samples) elementen. ‘DF27’s zien er allemaal uit als gemengde Denen. Ze zijn te vinden in Denemarken en de massagraven van Oxford.
De DF27 Vikingen lijken gemengde autosomale voorouders te hebben, misschien afkomstig van een bevolking die zich bezighield met handel, vechten en zich vermengen rond de zeeroutes van het Noordzeebekken sinds de aankomst van het Bell Beaker-volk in het Neolithicum/Vroege Bronstijd. Haplogroepfrequenties uit de Vikingtijd lijken erg op die van vandaag. Over het algemeen is er bijna net zoveel van haplogroep R1b als van haplogroep I1 (84 van R1b en 92 van I1) in deze studie en is er iets meer R1b-P312 (35) dan R1b-U106 (29). Link: https://sites.google.com/site/rox2cluster/ancient-df27/medieval-df27?authuser=0
Bovengenoemde Vikinggraven dragen overeenkomstige SNP’s tot aan SNP Z206 (ouderdom circa 1300 v.Chr.) Mijn interpretatie is dat deze graven ook toebehoort kunnen hebben aan Normandiërs uit de tijd dat de Vikingen zich vestigden aan de westkust van Frankrijk en Normandië werd. De eerste Vikingen uit Scandinavië in West-Frankrijk huwden hun dochters graag uit aan Franse mannen uit de adelstand, om zo meer invloed te verkrijgen. Het gevolg was dat de volgende generatie mannen Frans Y-DNA droegen van bijvoorbeeld haplogroep R1b met SNP’s DF27 en SRY2627.
Geschreven en samengesteld door Lisanne Imholz-Komijn. Update: juni 2023. Copyright 2022/2023